نمونه گیری هدفدار

گاهی اوقات براساس اطلاعات قبلی از جامعه و یا با عنایت به هدف های معینی، پژوهشگران داوری شخصی خود را برای انتخاب نمونه به کار می برند. پژوهشگر در این حالت فرض می کند اطلاعات او می تواند به انتخاب یک نمونۀ معرف جامعه کمک کند.

برای روشن شدن مطلب به مثال های زیر توجه کنید: معلم کلاسی، دو نفر دانش آموز را با بالاترین نمره و دو نفر را نیز با پایین ترین نمره در بین دانش آموزان کلاس خود انتخاب و نظر آنها را دربارۀ نحوۀ تدریس خود جویا می شود.

پژوهشگری علاقه مند است نظر افراد مسن 65 ساله و بالاتر را دربارۀ بازنشستگی مورد پژوهش قرار دهد. او هدف پؤوهشی خود را با مسئول انجمن بازنشستگان مطرح می کند. رییس این انجمن اظهار می کند که اعضای این انجمن می توانند نمایانگر بخشی از جامعۀ سالمندان باشند. این پژوهشگر تصمیم می گیرد یک نمونۀ 50 نفری از اعضای این انجمن انتخاب کند.

در هر دو مثال، اطلاعات قبلی، پژوهشگر را به سمت این اعتقاد که نمونۀ انتخاب شده ممکن است معرف یا نماینده جامعه باشد، سوق می دهد. در این روش، نمونۀ انتخاب شده معرف جامعه نیست، اما در عین حال، به کمک آنها می توان اطلاعاتی را دربارۀ افراد جامعه جمع آوری کرد.

بین نمونه گیری های در دسترس و هدفدار اختلاف وجود دارد، در نمونه گیری هدفدار، نمونه به خاطر سهولت انتخاب نمی شود، بلکه قضاوت های پژوهشگر براساس اطلاعات قبلی او، مبنای انتخاب نمونه است. نقطه ضعف مهم این روش این است که امکان دارد قضاوت های پژوهشگر درست نباشد.