تحلیل داده های کیفی

تحلیل داده های کیفی

روشهای مختلفی برای تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های جمع‌آوری شده در تحقیق کیفی وجود دارد که بسته به نوع تحقیق و موردکاوی از هر کدام‌ استفاده می‌شود.

واژه "Analysis" در لغت به‌معنای "تحلیل" است. در فرآیند تحقیق، پس از گردآوری داده‌ها، گام بعدی شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها است. وقتی سخن از تجزیه و تحلیل داده‌ها به میان می‌آید، این تصور حاصل می‌شود که منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها به شیوه آماری است، در صورتی که چنین نیست و این شیوه فقط یکی از طرق مهم تجزیه و تحلیل است که برای تحقیقات و داده‌هایی به‌کار می‌رود که جنبه آماری داشته باشد.

.

یکی از مهم ترین عامل هایی که بر تصمیم گیری راجع به نوع تحلیل تاثیر می گذارد نوع داده هایی است که پژوهشگر جمع آوری می کند و یا در اختیار دارد. یکی از تفاوت های عمده بین پژوهش های کیفی و کمی در این است که پژوهش های کیفی به طور عمده به تدوین یا ساخت فرضیه منتج می شوند اما پژوهش های کمی به آزمون فرضیه می پردازد. بنابراین برای اینکه فرضیه ها را بتوان آزمون نمود، می بایست داده ای کمی جمع آوری شود و یا داده های کیفی به کمی تبدیل شود.تحلیل محتوا یکی از مهم ترین تحلیل هایی است که طی آن محتوا یا داده های کیفی به داده های کمی تبدیل می گردد و آنگاه با اجرای آماره های مناسب مورد تحلیل قرار می گیرند.

.

تحلیل کیفی را باید رویکرد مسلط بر تحقیقات دوره فرامدرن و محصول انتقادات مکتب انتقادی فرانکفورت از روش‌های کمّی دانست که گستره وسیعی از علوم انسانی را دربر گرفته است. «اساساً بخش عمده‌ای از مطالعات مربوط به تأثیر ایدئولوژی، دین، فرهنگ، سیاست، اخلاق و مانند آن را بر کنش و رفتار انسان، که موضوع مطالعه بسیاری از رشته‌های علوم انسانی است، می‌توان با استفاده از روش تحلیل کیفی و عقلی، تجزیه و تحلیل نمود.»  همچنین مطالعات مردم‌شناسی و آداب و رسوم و روابط اجتماعی و نیز مطالعات مربوط به تحلیل محتوا جملگی در حوزه تحقیقات کیفی قرار می‌گیرند، هرچند ممکن است از روش‌های کمی نیز بهره ببرند. به‌طور کلی تحقیقاتی که نوعاً کتابخانه‌ای و نظری هستند و اطلاعات به‌وسیله ابزارهای سنجش مربوط نظیر فیش، جدول، کارت و امثال آن گردآوری می‌شود، از نوع تحقیقات کیفی هستند.