موضع یابی در بازاریابی

موضع يابی(موضع سازی)

برای واژه positioning  در فارسی می توان از معادل هایی مانند موضع يابی، موضع سازی، موضع گيری، مكان يابی، موقعيت و يافتن جايگاهي در بازار و ذهن خريداران استفاده كرد.

تمام محصولات(جديد و موجود) در بازار داراي موضع و جايگاهي خاص هستند.

موضع و جايگاه محصول عبارت است از نحوه ادراک مصرف كنندگان از آن محصول در مقايسه با ادراک آنها از محصولات رقيب.

موضع يابی محصول باتوجه به نيازها و خواسته های مصرف كنندگان در بازارهدف شكل می گيرد

برای مثال دونوع دوربين را درنظر بگيريد: دوربين پولارويد و دوربين المپوس.

شركت پولارويد موقعيت دوربين های خودرا برای افرادی كه به عكس فوری نيازدارندتعيين و تثبيت كرده است

و همين موضوع باعث شده ايت كه دوربين هايش از دوربينهای شركت المپوس متمايز شود.

موضع يابی محصول هم برای محصولات موجود در بازار و هم برای محصولات جديد مهم است

زيرا نيازها و گرايش های مشتريان و محيط بازاريابي بطور مداوم درحال تغيير است.

توسعه استراتژی های موضع يابی محصول

اگر بخواهيد موقعيت محصول جديدی را تثبيت كنيد يا براي محصول موجود جايگاه جديدی بوجودآوريد می توانيد به    شيوه های گوناگون موضع سازي كنيد. اين شيوه ها عبارتند از:

1.توجه به نيازهای مصرف كنندگان و سود مورد نظرآنان

يكی از بهترين شيوه ها برای موضع يابی محصول توجه به نيازهای مصرف كنندگان و سودی است كه درجست و جوی آن هستند.

شركت كيوان چندی پيش باتوجه به شناخت نيازهای برخی از خانواده های ايرانی محصولی به نام برشتوک را به بازار عرضه كرد كه جايگزينی برای صبحانه های سنتی و پاسخگوی نيازخانواده ها برای صبحانه بچه ها و راحتی آنها بود.

عرضه با قيمت پايين تر جنبه ديگري است كه اغلب در موضع يابي محصول مورد استفاده قرار می گيرد.

همانند مراكز علمي كاربردي و پيام نور و يا ظروف يكبار مصرف.

2.توجه به ويژگی های ظاهری محصول

وقتی محصول ويژگی های ظاهری داردكه آنرا از محصولات رقبا متمايز مي سازد می توانيد از آن ويژگی ها برای موضع يابی استفاده كنيد.

برای مثال پارس خودرو با عرضه ماشين های پاترول دورنگ با سپر، گلگیر، باربند و زاپاس بند و درواقع باتوجه به ويژگی های ظاهری توانست موضع مناسبی در بين جوانان و خريدارانی كه به اتومبيل های لوكس توجه دارند كسب كند.

از جمله مثال های ديگر می توان به جايگاه مبلمان دقت کرد، گوشی تلفن همراه و پوشاک (اندازه، زيبايي، قيمت) نام برد.

3.توجه به كاربرد

مديران بازاريابی می توانند موضع محصول را براساس زمان، مكان و چگونگی مصرف آن معين كنند.

برای مثال شركت چای گلستان چای كيسه ای و پاكتی را براي موارد و موقعيت های خاص مصرف عرضه مي كند.

چاي گل كيس بلافاصله در ذهن مشتريان بعنوان چای پیک نیک، فوری و راحت مطرح می شود. و يا در مورد دوربين های عكاسی كانون

4.شناسایی استفاده كنندگان

روش ديگر برای موضع يابی محصول، شناسایی مصرف كنندگان آن محصول است.

مانند مجله كيهان بچه ها برای كودكان، مجله كیهان ورزشی و دنیای ورزش برای ورزشكاران و ورزش دوستان، مجله زن روز برای خانمها و مجله تدبیر برای مدیران

5.رقابت

موضع يابی محصولات اغلب باتوجه به محصولات رقیب صورت می گيرد.

می توان موضع محصول را به طورمستقيم دربرابر رقيب، نزديک به رقيب، يا دور از رقيب تثبيت كرد.

وقتي كه شركت آی بی ام اولين كامپيوتر شخصي را به بازارعرضه كرد، به صورت موفقيت آميزی موقعيت محصول خود را در بازار ريزكامپيوترها  در برابر شركت اپل تثبيت نمود.

شركت هاكوپيان  يكي از توليدكنندكان پوشاک در سال های اخير با توليد و عرضه كت و شلوارهای دست دوز درجستجوی يافتن موضعي نزديک به شركت البسكو برآمده است.

معرفی ماءالشعير از طرف شركت بهنوش در ايران نشان دهنده موضع يابی دور از رقيب است.

اين شركت ماءالشعير را بعنوان محصولی سالم و مغذی به بازارمعرفی كرد و مورد پذيرش گروه های مختلفی از خريداران قرارگرفت و بازار مناسبی نيزدربين خريداران نوشابه بدست آورد.

مثال در مورد لاستيک خودرو و يا روغن های مايع نيز اين دست هستند.