مجموعه میدان نقش جهان

این میدان، دومین اثر ثبت شده جهانی در ایران است که در اردیبهشت ۱۳۵۸ه.ش. به‌ عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. تاریخ برپایی این بنای باشکوه در سال­های 1000 تا 1006 هجری و به دستور شاه عباس صفوی بوده است. در مکان فعلی میدان سابقاً باغی به همین نام بوده است. این میدان که از بزرگترین و زیباترین میادین جهان به شمار می­رود، مستطیل شکل و دارای ابعاد 507 متر در 158متر می­باشد. نقش جهان آمیزه­ای از هنر، صنعت، مذهب و اقتصاد است. قرار گرفتن دو مسجد جامع (مسجد شاه) و شیخ لطف الله در کنار کاخ عالی قاپو، از سویی حدود دویست حجره دو طبقه در پیرامون میدان و سردر بازار بزرگ قیصریه گویای این مطلب است. این مکان یکی از بزرگترین مراکز ساخت و عرضة صنایع دستی در ایران است که تنوّع محصولات و حجم گسترده عرضه و تقاضا در آن بی نظیر است. پس از ساخت این میدان کف آن با سنگریزه پوشانده شده و در جشن­ها و مناسب­ها مورد استفاده قرار می­گرفته است. رژه سربازان، جشن و چراغانی، جشن­های مختلف اعیاد و بازی­هایی چون چوگان و قپق اندازی در اینجا انجام می­شده است. میدان نقش جهان اصفهان اولین میدانی است که برای بازی چوگان مورد استفاده قرار می­گرفته است. هنوز هم دروازه­های سنگی این میدان چوگان در قسمت شمالی و جنوبی آن باقی است. این بازی یکی از محدود ورزش­هایی است در دنیا است که ایران به عنوان ابداع کننده آن شناخته می­شود. یکی از دلایلی که سپاهیان ایران در جنگ­ها موفق بوده­اند این بوده است که اسبان آنان در میدان­های چوگان تربیت می­شده­اند و این بازی مشق رزمی هم برای اسب و هم برای سوارکار آن بوده است. یکی دیگر از بازی­هایی که در این میدان انجام می­شده است، قپق اندازی نام داشته است. این بازی بدینگونه بوده است که در مرکز میدان، تیر چوبی به ارتفاع 120 پا درست در جلوی ورودی عالی قاپو نصب شده بوده و در مواقع مختلف روی آن بشقابی از سکّه­های طلا و یا نقره قرار می­گرفت و سرداران صفوی باید سوار بر اسب به آن تیراندازی می­کردند. شاه صفوی و درباریان نیز به ویژه از دوره شاه عباس دوم به بعد از ایوان عالی قاپو این مراسم را مشاهده می­کردند. این میدان امروزه با چهار عنصر تاریخی پیرامونی میدان یکی از قطب­های مهم گردشگری ایران به شمار می­رود.