آیا ممکن است شغل بازاریابی شما در یک دهه آینده حذف شود؟

آیا ممکن است شغل بازاریابی شما در یک دهه آینده حذف شود؟ ما هنوز در دوره “آخرالزمان ربات‌ها” قرار نگرفته‌ایم، اما سپری شدن هر روز از زندگی ما به معنای نزدیک و نزدیک‌تر شدن ما به این دوره است. فناوری به‌طورکلی ابزار و تجهیزاتی را ایجاد می‌کند که موجب آسان‌تر شدن زندگی و اثربخش‌تر شدن کارهای ما می‌شوند، اما درعین‌حال همواره ترس بر عهده گرفتن کل فرایند کاری و شغلی ما – و درنتیجه بدون شغل و درآمد باقی ماندن ما – از قدیم وجود داشته است. البته این باور که راه‌حل‌های مکانیزه همواره کنترل تمام مشاغلی را که شامل کار فیزیکی و بدنی افراد هستند بر عهده می گیرند، باوری کاملاً صحیح و قابل‌پذیرش است، اما آیا این موضوع در مورد مشاغل حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای مانند بازاریابی هم صادق است؟ این مشاغل درخطر قرار ندارند، درست است؟   شاید در نگاه اول بتوان چنین برداشتی داشت، اما ربات‌ها در حال وارد شدن به حوزه مشاغل بازاریابی و … هم هستند. آیا این موضوع به این معنا است که شما هم روزی توسط ربات‌ها از کار بیکار می‌شوید؟ این‌ها سؤال‌هایی است که در این مطلب در پی پاسخ دادن به آن‌ها هستیم.   شواهد اولیه اگر اطلاعات چندانی در رابطه با سرعت توسعه هوش مصنوعی ندارید، ممکن است این موضوع قدری برای شما دور از ذهن به نظر برسد. بااین‌وجود، شواهد اولیه‌ای مبنی بر این وجود دارد که مشاغلی را که تاکنون مختص سطح تفکر انسانی می‌دانستیم، از این به بعد قابل انجام شدن توسط ربات‌ها است. به‌عنوان‌مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی اکنون به آن درجه از پیشرفت رسیده‌اند که قادر به تألیف و نگارش مقالات خبری هستند. با فرض صحیح بودن این موضوع، باید به این موضوع هم توجه داشت که اغلب مقالات منتشرشده به این شیوه تنها انتقال‌دهنده حجم اندکی از اطلاعات هستند؛ مانند گزارش‌های خبری، گزارش‌های آب‌وهوا و گزارش‌های مربوط به بازار بورس و سپس این گزارش‌ها را در قالب یک محصول جمع‌وجور و قابل‌مطالعه ارائه می‌کنند، اما شاید شما روزانه ده‌ها مورد از این گزارش‌ها را در حالی مطالعه می‌کنید که اصلاً تصور نمی‌کنید که این گزارش‌ها توسط یک ماشین تنظیم‌شده باشند. البته حوزه تألیف و نگارش، تنها حوزه‌ای نیست که هوش مصنوعی به آن واردشده و در به دست گرفتن کنترل محتوا آن است. چراکه همین حالا هم ما خیلی از فعالیت‌ها از قبیل تحلیل اطلاعات بازاریابی را با انواع ماشین‌های مختلف انجام می‌دهیم و به این شکل کنترل بسیاری از عناصر بازاریابی را به دست آن‌ها سپرده‌ایم. اما نکته جالب اینجاست که این ماشین‌ها در حال حاضر هنوز به راهنمایی و نظارت انسان نیاز دارند – اما ممکن است در آینده به‌جایی برسیم که آن‌ها به‌طور خودکار خودشان را بروز کرده و خودشان بر عملکرد خودشان نظارت داشته باشند.     نقش شما در شغل خودتان درواقع پیچیده‌تر از تنها جمع‌کردن امتیازها یا شمارش تعداد بازدیدکننده‌ها یک وب‌سایت است. تفکر استراتژیک، صحبت با مشتریان در پشت تلفن، اتخاذ تصمیم‌های پیچیده، تفکر انتزاعی و همچنین بر عهده گرفتن نقش‌های دیگر ازجمله کارهایی است که باید شما انجام دهید. به عبارتی تنها نقش اصلی در شغل شما به‌صورت فرضی می‌تواند به ربات‌ها انتقال پیدا کند. اما چگونه و چه زمانی؟ طبق بررسی‌های مختلف بدون شک می‌توان گفت که توسعه هوش مصنوعی در آن حدی که قادر به ورود به حوزه بازاریابی باشد، در سال‌های آینده قابل‌تصور نیست. هوش مصنوعی حوزه‌ای از علوم است که هنوز در دوره طفولیت خودش قرار دارد و باوجود رشد اندک‌اندک آن ورود به حوزه فعالیت‌های علوم انسانی برای آن چندان قابل‌تصور نیست. چراکه رشد آن اندک بوده و همچنین شرکت‌ها نیز ریسک استفاده از آن‌ها در حوزه‌هایی که ارتباط مستقیم با میزان درآمد آن‌ها دارد را نمی‌پذیرند.   موانع موجود در برابر تسلط فناوری اشاره به این موضوع هم حائز اهمیت است که همواره موانعی در برابر هر قسم از فناوری برای سر علم کردن و گرفتن کنترل مشاغل بازاریابی وجود دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است: تفکر انتزاعی – انسان‌ها قادر به تفکر از جنبه انتزاعی هستند، برخلاف مدل‌های عینی که موجب ایجاد محدودیت در ماشین‌ها می‌شود. در یک سیستم هوش مصنوعی، هر چیزی باید به‌صورت دقیق و کامل مشخص باشد، درحالی‌که انسان‌ها قادر به فرض کردن یک موضوع و تفکر در رابطه با آن هستند. خلاقیت – به همین شکل ماشین‌ها ازلحاظ میزان خلاقیت قابل‌ارائه نیز دارای محدودیت هستند. حتی نرم‌افزارهای پیشرفته یادگیری هم تنها می‌توانند برای فرایندهای تصمیم‌گیری منطقی و بسیار مشخص و تعریف‌شده مورداستفاده قرار بگیرند. در حوزه بازاریابی، تفکر خلاق یک باید غیرقابل‌چشم‌پوشی است، یعنی شما نیاز به محتوا منحصربه‌فرد، طراحی زیبا و دلپسند و راه‌حل‌های متمایز دارید. مثلاً می‌توان یک کار خلاقانه را برای یک سیستم هوش مصنوعی تحلیل کرد که انواع مشابه آن را تولید کند، اما برای تولید یک نمونه خلاقانه هنوز راه زیادی باید پیموده شود. تخصص گرایی و کلیت گرایی – داشتن یک فرض و برداشت کلی در نگاه به یک سیستم پیچیده برای انسان کاری ساده است. بااین‌وجود، باید توجه داشت که بهترین سیستم‌های هوش مصنوعی تنها برای کارهای بسیار خاص و مشخص، بجای وظایف عمومی و کلی که اغلب مشاغل به آن نیاز دارند، طراحی‌شده‌اند. ساده‌سازی بجای جایگزینی – همچنین باید به یاد داشته باشید که برنامه‌های هوش مصنوعی تنها باهدف ساده‌سازی و افزایش اثربخشی وظایف فعلی ایجادشده‌اند و در پی جایگزین کردن آن‌ها نیستند. مثلاً دستیاران شخصی دیجیتال نیاز شما به جستجو را حذف نمی‌کنند، بلکه انجام آن را ساده‌تر می‌کنند. پارتی‌بازی و جانب‌داری – اینکه فناوری چقدر پیشرفت کند، اصلاً اهمیت ندارد، چراکه برخی همچنان ترجیح می‌دهند تا در کارها از مصاحبت و همکاری دیگر انسان‌ها برخوردار باشند و بر همین اساس برخی از کسب‌وکارها هم حداقل برای آینده قابل پیش‌بینی استفاده از مدیران و کارکنان غیر ماشینی را ترجیح می‌دهند.