نمودارها

نمودارها

نمودارها شاید مهم‌ترین جنبه تحلیل آغازین داده‌ها باشند، زیرا برای مردم غالبا نگاه کردن به نمودار موثرتر از بررسی جدول، نگاه کردن به آماره‌های خلاصه، تفسیر کردن مدل و یا خواندن گزارش است. نمودارها برای ارزیابی جنبه‌های وسیع کیفی مجموعه‌ی داده‌ها از قبیل شکل توزیع (مثلا به کمک بافت نگار)، رابطه‌ی بین دو متغیر (مثلا با کمک نمودار پراکنش) و شناسایی نقاط دورافتاده و سایر ویژگی‌های داده‌ها ایده‌آل هستند.

.

نمودارها انواع زیادی دارند. مانند بافت‌نگار، نمودار جعبه‌ای، نمودار پراکنش (نمایش نموداری داده‌ها و نمایش نموداری به کمک رایانه). نمایش ساقه و برگ نوع سودمندی از بافت‌نگار، برای نشان دادن توزیع یک تک متغیر در مجموعه‌ای کوچک از داده‌هاست، ولی بسیاری از اشخاص هنوز هم بافت‌نگار برای ارائه به غیر آمارشناسان ترجیح می‌دهند. مجموعه‌ای از نمودارهای جعبه‌ای به خصوص برای مقایسه مکان‌ها و پراکندگی چند گروه از داده‌هایی که دارای اندازه‌های تقریبا برابرند، سودمند است.

.

نمودارهای پراکنش برای نمایش رابطه‌ی بین دو متغیر مفیدند. تحلیل سری زمانی همیشه باید با رسم نموداری از داده‌ها بر حسب زمان آغاز شود تا یک نمودار زمانی را فراهم کند. برای رسم نمودارهای داده‌های چندمتغیره راه‌های چندی، مانند خم‌های اندروز و صورتک‌های چرنوف وجود دارند، ولی این راه‌ها فقط تا حدودی موفقیت آمیز بوده‌‍‌اند. بیشتر اوقات بهتر آن است که به جای رسم نمودار مشاهدات چندمتغیره اصلی، رسم شود. راه دیگر، استفاده از نمودارهای تعاملی است.

.

قاعده‌های کلی برای رسم نموداری خوب، عمدتا عقل سلیم است که متاسفانه بیشتر اوقات به فراموشی سپرده می‌شود. نمودار، باید دارای عنوانی واضح و به‌خودی خود گویا باشد و واحدهای اندازه‌گیری آن به روشنی بیان شود. محورهای نمودار باید با دقت انتخاب و با وضوح نامگذاری شوند. نماد ترسیم (مثلا ستاره‌ها یا نقطه‌ها) باید با دقت انتخاب شود و در تصمیم‌گیری برای اینکه نقطه‌ها با یک خط راست به هم متصل شوند یا خیر، دقت زیادی لازم است. معمولا بهتر است که چند صورت از یک نمودار را امتحان کرد و آن نموداری که اطلاعات لازم را به روشن‌ترین راه منتقل می‌سازد، برگزید.

.

از نمودارها وسیعا سواستفاده می‌شود و بنابراین آمار شناسان باید بدانند که چگونه نمودارهای مشکوک را که شامل انتخاب سرسری مقیاس‌ها نیز هست، تشخیص دهند. تافت، در کتابی بسیار جالب چیزی را که "عامل دروغ" نامیده است، با فرمول زیر تعریف می‌کند: دروغ عامل=(نمودار در شده داده نشان اثر ظاهری اندازه‌ی)/(داده‌ها در اثر واقعی اندازه) از بسته‌های نرم افزاری چنین کنترلی را به تحلیگر نمی‌دهند. کتاب‌های مرجع عام خوب در مورد نمودارها و راهبردهای رسم آن‌ها، عبارتند از کتاب کلیولند و چمبرز و همکاران، کتاب دیگر کلیولند و نیز کتاب های تافت و چتفیلد نیز ارزش خواندن را دارند. منبع: فرهنگ دانشنامگی آمار