آلفای کرونباخ

ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ در سال 1951 ابداع‌شده و یکی از متداول‌ترین روش‌های اندازه‌گیری اعتمادپذیری و یا پایائی پرسشنامه‌ها است.

ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش میزان تک‌بعدی بودن نگرش‌ها ، قضاوت‌ها ، عقاید و سایر مقولاتی که اندازه‌گیری آن‌ها آسان نیست به کار می‌رود. درواقع می‌خواهیم ببینیم تا چه حد برداشت پاسخگویان از سؤالات یکسان بوده است. اساس ضریب آلفای کرونباخ نیز پایه طیف‌ها یا مقیاس‌هاست. مقیاس عبارت است از دسته‌ای از اعداد که بر روی یک پیوستار به افراد، اشیاء یا رفتار در جهت به کمیت کشاندن کیفیت‌ها اختصاص داده می‌شود. وانگهی مقیاس‌ها جهت اندازه‌گیری گرایش و نگرش‌ها به کار می‌رود.

رایج‌ترین مقیاسی که در تحقیقات اجتماعی به‌کاربرده می‌شود لیکرت است و آن مقیاسی است که بر سطح سنجش در مقیاس ترتیبی که دارای تعدادی گویه ، معمولاً بین 5 تا 7 گویه هست که به‌صورت منفی و مثبت سازمان‌یافته باهم برابر است. به هر یک از گزینه‌ها نمراتی، مثلاً از 7-1 و یا 6-0 یا هر شکل دیگري كه باملاحظه مثبت و منفی بودن سؤال ترتیب نیز مراعات گردد داده می‌شود. مثال: ایران‌خودرو به وعده‌های خود درزمینه های مختلف عمل می‌نماید. کاملاً موافقم .. موافقم.. نظری ندارم.. مخالفم.. کاملاً مخالفم..

چون فرمول آلفای کرونباخ مبتنی بر واریانس است، بنابراین طبق خواص واریانس به هر ترتیبی نمره داده می‌شود مقدار آن تغییر پیدا نمی‌کند .

هرقدر شاخص آلفای کرونباخ به 1 نزدیک‌تر باشد، همبستگی درونی بین سؤالات بیشتر و درنتیجه پرسش‌ها همگن‌تر خواهند بود. کرونباخ ضریب پایایی45% را کم، 75% را متوسط و قابل‌قبول، و ضریب 95% را زیاد پیشنهاد کرده (کرونباخ1951) . در بسياري از منابع نيز مقادیر به‌دست‌آمده بالای 7/0 در اين آزمون مطلوب تلقی می‌شود‌. بدیهی است در صورت پایین بودن مقدار آلفا، بایستی بررسی شود که با حذف کدام پرسش‌های پرسشنامه مقدار آن را می‌توان افزایش داد. ضریب آلفا برای سوالات یک مولفه ای در نظر گرفته می شود و نمی توان چند مولفه ناهمگون را وارد تحلیل نمود

ضریب آلفا بین 1 و -1 متغیر است. (در برخی از متون این ضریب را بین 0 تا 1 تشریح نموده اند ولی اغلب نرم افزارهای آماری ضریب بین -1 تا 1 را محاسبه می کنند). هر چه مقدار ضریب بیشتر باشد اعتبار داده ها بیشتر است.

اگر ابزار شما پرسشنامه باشد و ضریب آلفا نزدیک به یک به دست آید (مثلا بالای 96 صدم )نیز باید به پاسخ ها با دیده شک نگریست چون در هر صورت ابزاری مثل پرسشنامه پراکندگی پاسخ ها را دارد .

مبنای محاسبه ضریب آلفا پراکندگی پاسخ های افراد است. و اگر فایل داده شما فقط یک سطر داشته باشد (یک نفر یا شی مدنظر باشد) ضریب آلفا یک محاسبه میشود. همچنین اگر پاسخ های یک سطر را به صورت متوالی کپی کند که تعداد ردیفهای داده case شما بیشتر شود باز هم ضریب آلفای شما 1 به دست می آید

برای افزایش ضریب آلفا می توانید داده هایی که احساس میکنید به خوبی جمع آوری نشده است را حذف کنید و یا تعداد افراد/اشیا مورد مطالعه خود را افزایش دهید تا اثر پاسخ های پراکنده اولیه تعدیل گردد

برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد. که در آن: j = تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون. واریانس زیر آزمون j ام. واریانس کل آزمون. برای مثال اگر پرسشنامه دارای سه زیر مجموعه سوال باشد، به طوری که واریانس هر زیر مجموعه به ترتیب 6 ، 4 و 7 بوده و واریانس کل برابر با 32 باشد، مقدار ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از فرمول یاد شده به صورت زیر به دست می‌آید: مقدار صفر این ضریب نشان دهنده عدم قابلیت اعتماد و 1+ نشان دهنده قابلیت اعتماد کامل است.